Een transcriptie maken of “een liedje uitzoeken” + de notatie daarvan is in principe een solfège onderwerp.
Op het internet en vooral op akkoorden sites circuleren veel incorrecte partijen; verkeerde toonsoorten, verkeerde akkoorden, onoverzichtelijk, akkoorden op verkeerde posities genoteerd boven de tekst etc etc. Ook uitgegeven partijen zijn soms op te erg versimpeld en aangepast waardoor het klinkend resultaat niet is zoals je zou verwachten.
“liedje uitzoeken”
De beste methode is vaak om muzikale inhoud zelf uit te zoeken, te analyseren om uiteindelijk tot een resultaat te komen dat overeenkomt met de klinkende opname.
Let wel; het uitzoeken van liedjes vergt oefening en het kan, zeker in het begin, veel tijd kosten. Het is goed voor de gehoortraining en voor de professional noodzakelijk om je deze vaardigheid eigen te maken.
Tips:
- zorg voor goede afspeelapparatuur, liefst een apparaat of programma dat snel heen een weer kan spoelen en met een goede pauzeknop. Soms moet je 10-15 keer een klein stukje terug om precies te horen wat er gespeeld is.
- Gebruik een koptelefoon; daar hoor je veel meer detail dan over gewone speakers.
- Zorg dat je afspeel apparatuur binnen handbereik is terwijl je achter de piano zit. Afspelen – luisteren en zoeken/ naspelen op de piano moet niet onderbroken worden door een wandeling van 5 meter om van je stereo naar de piano te komen. Dan is nl de “blauwdruk” van het gehoorde vaak alweer verdwenen.
- Luister eerst een aantal keer naar het hele nr en probeer al globale zaken als tempo, maatsoort, toonsoort en mineur of majeur karakter te achterhalen.
- Noteer melodie vorm en harmonisch schema: gebruik daarbij 1 notenbalk en 4 maten per regel. Akkoorden boven de balk.
- Noteer indien je een volledige transcriptie maakt (en niet alleen een leadsheet) de overige partijen op aparte balken.
- Luister gedetailleerd en zo nodig maat voor maat en probeer per maat de juiste akkoorden te vinden. Vaak kun je door goed naar de bas te luisteren de grondtoon van het akkoord achterhalen.
- Zing of speel samen met de gevonden basnoot/grondtoon de melodie. Melodie en bas vormen de uiteinden van de harmonie. De rest is een kwestie van invullen.
- Probeer met de 2 al gevonden noten de harmonie verder te achterhalen, doe dat ook door een aantal opties na te gaan: is het mineur/majeur/dominant. Is het een drieklank of een complexer akkoord? Probeer deze opties ook gelijk te spelen en steeds te vergelijken met de opname. Komt het overeen? Mooi. Zo niet dan moet je verder zoeken.
- Probeer een beeld te krijgen bij de klank van verschillende akkoordtypen; bv maj heeft een zachte consonante klank; dominant is oplossingsgericht. Mineur klinkt in veel oren “melancholisch” majeur meer opgewekt.
- Check bij lastig te horen klanken of er soms een andere akkoordnoot in de bas zit. Bv de terts. Is er sprake van een cadens; II-V-I, halfverminderd akkoord? Toevoegingen?
- Als het niet lukt om de klank als zodanig te herkennen probeer hem dan te herleiden door naar de onafhankelijke noten te luisteren. Welke noten kun je onderscheiden naast bas en melodie?
Leadsheet & transcriptie
- Een leadsheet is een compacte schematische weergave van een nr. Meestal 1 notenbalk; het akkoorden-schema + de vorm van het nr. en vaak ook nog de melodie en de tekst eronder.
- Een transcriptie is een uitgeschreven versie van een nr en is een partituur
Voorbeeld transcriptie:
Dancing in the Street transcriptie
Meer info en voorbeelden leadsheets: