songwriting: verschillende vormonderdelen over hetzelfde gegeven

 

 

Wanna be starting’ something – Michael Jackson 

één repeterende groove, baslijn en 2 akkoorden (D en E) zijn uitgangspunt voor een zeer uitgebreid arrangement een enorme hoeveelheid vormonderdelen. 

Jill Scott – Golden

Dreams – Fleetwood Mac

Careless Whisper – George Michael 

Dm – Gm7 – Bbmaj7 – Am7 

 

Last Christmas

C – Am7 – F – Dm – G

 

Clocks – Coldplay

 

Creep – Radiohead

 

A horse with no name – America

 

 

 

 

songwriting – bas

Bas-statements: voorbeelden van songs die vanuit een basriff zijn geschreven:

Billie Jean:

Get on the floor – Michael Jackson (Louis Johnson baslijn)

 

 

“Baspedal” : basnoot blijft liggen – akkoord verandert:

Seal – crazy:

You Oughta know – Alanis Morissette:

Praying for time – George Michael:

 

“Dalende bas”

While my guitar gently weeps – Beatles:

Everything must change – Randy Crawford

All the young dudes – David Bowie

Hello – Lionel Richie

 

 

Rick Beato over “every little thing she does is magic”;  lydische baslijn: 

 

Songwriting vertrekpunten

 

Opdrachten rond verschillende vertrekpunten/perspectieven bij van het schijven van songs. 

Begin met:

1.

  • tekst random woorden (zet 6 zelfst. naamwoorden bij elkaar)
  • Melodie adv een motief
  • basloopje (dalende bas, pedal)

2.

  • akkoordprogressie met random akkoorden – begin met 3 akkoorden 
  • bestaand akkoordenschema als uitgangspunt (bv kwintval sequens, 4 chords, schema van bestaand stuk)
  • tekst: brainstorm / woordspin
  • tekst: “hertaling” van een nr: in duo – 1persoon hertaalt en de andere persoon schrijft nieuwe muziek bij de hertaalde tekst (diegene weet niet van welk oorspronkelijk nr de hertaling is)

3.

  • groove met muzikale stijl als uitgangspunt (bv disco liedje, ballad, blues, reggae, klassiek)
  • repeterende noot
  • stijlimitatie a.d. voorbeeld: bv beatles, motown,  stijlimitatie voorbeelden (klik)

4.

  • melodie n.a.v. een random gekozen interval 
  • Over hetzelfde gegeven (groove, akkoordenschema) maak je verschillende vormonderdelen. (Wanna be startin’)
  • als beginpunt een eenvoudige ritmische groove (bv alleen een shaker en conga’s)

 

bridge

Een bridge in een song fungeert meestal als onderbreking van een couplet-refrein structuur en bevat vaak een nieuw melodisch en harmonisch materiaal. 

 

A+B:    Db – Fm/C – Bdim – Gb – Gbmi

De bridge in de hoedanigheid van een gitaarsolo. Qua harmonisch verloop wat merkwaardig in de toonsoort Db: A – B – F#m – G#m – A – B – C – D – E en vervolgens direct het chorus weer op Db groot. Toch slaagt Lenny Kravitz erin om het geheel logisch te laten klinken. 

 

De bridge van “She’s too good for me” is een mooi voorbeeld van hoe naast muzikale parameters als melodie, harmonie en instrumentatie ook tekstueel een andere richting wordt ingeslagen om vervolgens weer terug te keren naar de couplet-refrein structuur.

Tips voor het schrijven van een bridge:

  • bedenk of je song wel een bridge nodig heeft
  • begin op een akkoord dat niet in couplet-refrein voorkomt
  • denk “out of the box” qua harmonie, instrumentatie etc

Teksten schrijven

Teksten schrijven kan iets zijn wat lastig is. Wachten op goddelijke inspiratie is meestal niet de beste methode. 

Waarom zou je het miljoenste liedje schrijven over de liefde? Is alles niet al eens gezegd of geschreven? Zelfs over aardappelen bestaat een ellenlange lijst songteksten: denk maar aan Mashed Potatoes van James Brown of I’m a Potato van Devo.  Toch is er altijd iemand die het opnieuw wil zeggen of er een nieuwe twist aan wil geven.

Liedjes kunnen over alles gaan en vanuit allerlei perspectieven geschreven worden:

Enkele veelvoorkomende perspectieven en thema’s:

“I love you” – de liefdesverklaring

“I hate you ” – de breakup song

Verhalende tekst:

Don’t stand so close to me – Police; let op de korte zinnen met weinig maar kernachtige woorden. Ook het melodisch materiaal is kort maar krachtig. 

“namen” liedjes

Ode aan een stad:

Gevoel:

I Feel good

I Feel bad

Happy

Ironie:

kritiek/Protest

Je moeder: 

Absurdisme

Dansen

Dood

Tips t.a.v. het schrijven van songteksten

Begin met een brainstorm; woorden kun je ophangen aan een thema. 

Schrijf je eerst de tekst van een nummer, dan werkt het vaak goed om eerst het refrein te maken. Dan kun je daarna de coupletten dan zó maken dat ze op de refreinen “uit komen” qua tekstinhoud. Als je zorgt voor een metrum in je tekst, een structuur van klemtonen, dan is het op muziek zetten gemakkelijker. Als de zinnen gelijk van lengte zijn is het ook gemakkelijker, maar er zijn altijd varianten te bedenken die ook werken. Rijm kan mooi zijn, maar er zijn veel goede songs waarin niet of niet voordurend, gerijmd wordt. Een rijmwoordenboek kan van pas komen en je op ideeën brengen.

Wie, waar ,wat, waarom hoeveel? Kies een perspectief (ik, jij, een buitenstaander die alles vanop een afstand bekijkt, …) van waaruit je je verhaal vertelt. Wat vertel je in je song en wat niet?

Gebruik een rijmwoordenboek

“one-line Hooks in Refreinen”

  • I want to hold your hand – Beatles
  • Let it be
  • Roxanne – Police

De “spinvis” methode

Spinvis werkt vaak aan de hand van krantenknipsels, krantenkoppen, woorden die met een zekere willekeur bij elkaar geraapt worden. 

Hij laat  zien dat we zelf verbanden leggen en dat we van willekeurige woorden zelf een verhaal maken.  Spinvis (Erik De Jong) vertelde ooit over een vriend met een enorme vinylverzameling, die in zijn enthousiasme van ieder nummer 4 seconde draait. Door deze collage van intro’s, breaks en andere flarden ontstaat er een nieuwe symfonie. Zo is het ook met woorden. Noem drie willekeurige woorden die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben en ieder maakt daar zijn eigen verhaal bij.

Trein/Vuur/Dageraad.”

Wat betekenen deze woorden?

„Het zijn drie mooie woorden die ik een jaar of vier geleden zomaar in mijn telefoon zette omdat ze me inspireerden. Bij elkaar vormen ze een mooi levensgevoel. Bij een trein zie ik een constant veranderend uitzicht, net als het leven dus. Het vuur staat voor gevaar, zowel de vernietiging als de brandstof, de passie, waar het allemaal vandaan komt. En bij dageraad voel ik hoop.

„Mijn vader was wiskundige. Volgens hem waren twee punten op een lijn niets bijzonders. Zodra drie punten een rechte lijn vormen, dán is er wat aan de hand. Dat is bij woorden ook zo. Twee woorden, neem auto en wolk, is niets. Als ik auto, wolk, schaar zeg, gebeurt er iets, er ontstaat een verhaaltje. Je gaat er verbinding tussen zoeken.”

Ik wil alleen maar zwemmen
‘Hé, ik heb geen probleem
Ik heb alles gefixt
‘k Wou nog iets zeggen, maar ik weet niet meer
Dan was het zeker niets
De dag is nog jong, ze trilt in de zon
Ik tel de echo’s in het trappenhuis
‘k Hoor iemand zingen

Hé… ik wil alleen maar zwemmen

De Jong begrijpt dat zijn teksten vaak nergens op lijken te slaan en dat het grotendeels aan de verbeelding van de luisteraar is om er een verhaal van te maken. De teksten uitleggen verbreekt de betovering.

Bagagedrager

Je droomt wel vaker van een feest
maar hier ben je nog nooit geweest
Iedereen kijkt naar voetbal en een vent zeurt aan je kop.
Wat wil die man in hemelsnaam?
Hoe kom je hier hoe kom je hier vandaan
En als je weg komt waarheen wou je dan wel gaan

Hij praat maar door maar jij dwaalt af
dus je weet niet wie de wedstrijd wint
Als je luistert naar de wolken als je luistert naar de windJe agenda en je zonnebril wat doen die hier
nou maar je ligt weer in je eigen bed in je eigen land
en op eens staat alles stil

de motor draait de baby huilt een vogel schreeuwt de dag begint en de snelweg suist(4x)

t Is altijd wat en altijd spijt van al het geld en alle tijd op de onverharde wegen die je naar hier hebben geleid
de ochtenden zijn wit en koud
en hoe je ook je stuur vasthoudt
de wind komt door je handschoenen heen
je vingers zijn versteend
zo is er wel altijd iets wat je verlangt
en is het niet de wiet dan is het wel de drank ofzo
het spookt maar in je hoofd
twas lang geleden een eeuwigheid
Je fietste op de afsluitdijk
en ik weet niet wat je er nu van vindt

Als je luistert naar de wolken als je luistert naar de wind(3x)

De teksten en melodien van Eefje de visser zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden; ritmisch en metrisch lijken ze soms niet te kloppen wat een zeer origineel effect teweeg brengt. Eefje de Visser legt accenten soms net zoals je ze niet verwacht, laat zinnen doorlopen met een extra woord zodat het metrisch vervreemdt en zij speelt met ritmiek en metriek. 

 

Voorbeeld opdracht:

Schrijf een x aantal willekeurige (zelfstandig naam) woorden op die dienen als uitgangspunt voor een tekst. 

Uitwerking (Lonneke)

“ik heb geprobeerd willekeurige woorden aan elkaar te koppelen dus een woord in een woord (in een woord?) en ik heb ook zinnen in elkaar over laten lopen”

Vorm

Veel bepruikte vormen voor commerciëlele popliedjes

 

  1. Verse – Chorus – Verse Chorus – Bridge – Chorus
  2. Verse – Pre-Chorus – Chorus – Verse – Pre-Chorus – Chorus Chorus
  3. Couplet/Refrein – Couplet/Refrein – bridge – Couplet/Refrein

groove

Groove gebaseerde songs:

Michael Jackson is het bekendste voorbeeld van iemand die zijn stukken vanuit “groove” opbouwt. Vaak begon hij bij een beatbox waarbij een drumpatroon en/of baspatroon uitgangspunt is: 

 

 

 

Uitgangspunt: onregelmatige maatsoort: 5/4

 

Drums statements 

voorbeelden van songs die vanuit een “drums” perspectief zijn geschreven:



 

 

 

 

Bas-statements

voorbeelden van songs die vanuit een basriff zijn geschreven:



 

Get on the floor – Michael Jackson (Louis Johnson baslijn)

 

 

 

“Pedals” : basnoot blijft liggen – akkoord verandert


“Dalende bas”



 

kinderlied

Verschillende soorten kinderliedjes:

  • canon
  • stapellied
  • traditioneel kinderlied, klassiek achtige begeleiding of hoempa
  • “pop” achtig kinderlied, ook blues of reggae
  • werelddeel bv Zuid-Amerikaans liedje, calypso of Polka

Functie van een kinderlied

Een onderwerp voor de tekst gekoppeld aan een stijl. Een liedje heeft vaak een functie: bv

  • “Tippetappe” – articulatie oefening. 
  • “10 kleine visjes” stapelliedje – geheugen training
  • “ik ben zo zenuwachtig” – trainen legato/staccato
  • klapliedjes – ritmische/metrische training
  • I like the flowers” canon – trainen meerstemmigheid
  • Zakdoekje leggen” of “schipper mag ik overvaren”  – liedjes met een spelletje
  • spreekcanon

Bij het schrijven van een kinderlied; kies een muzikale invalshoek bv:

Welles-Nietes (hoempa begeleiding)

 

 

  • klassieke kinderliedje  – klassieke of traditionele  begeleiding, harmonieën.

  • Hou melodie eenvoudig, hou rekening met bereik van de kinderstem

 

Barokke invulling:

De griezelige tovenaar:

De verliefde stieros:

 

 

 

 

Andere voorbeelden

http://www.kinderliedjes.info/

http://www.kinderliedjes.info/kinderliedjes-op-onderwerp/kinderliedjes-van-jeroen-schipper/