Wat is het verschil tussen een xylofoon en een marimba? Hoe zit het met een klokkenspel en een xylofoon?
Xylo betekent hout. Metallo is metaal.
De xylofoon heeft een reeks houten staven, afgestemd op de relevante noten:
De marimba heeft soortgelijke houten staven met resonatoren (oorspronkelijk kalebassen, nu buizen) eronder
De vibrafoon is een variant van de marimba, vaak met metalen staven, maar met een draaiende vlinder bovenaan de resonator die een tremolo-effect geeft:
De Metallofoon
Het klokkenspel heeft metalen staven, opnieuw afgestemd op de relevante noten:
Rubato (ook wel ‘Tempo rubato’: Italiaans voor ‘geroofde tijd’) verwijst naar de expressieve en ritmische vrijheid om het strikte tempo tijdelijk te negeren. Daarmee is de musicus vrij om van één of enkele noten een beetje tijd te ‘roven’ en dat aan een andere noot of noten te geven. Met de vrijere frasering is het de bedoeling dat het tempo van een compositie niet verandert, maar dat er een gevoel van vrijheid en spontaniteit ontstaat.
Communicatie en timing zijn essentieel bij het samen musiceren. Initiatief nemen of juist anticiperen op het initiatief van de ander(en).
Daarbij komt rubato voor in verschillende gradaties; volledig vrij van tempo of time of semi-rubato
Voorbeelden:
Blue – Joni Mitchell
Michael Prins – Close to you; rubato intro – daarna kwarten-time
Tonight – Elton John – een voorbeeld van Rubto waarin in het orkestrale intro juist versnelling ipv vertraging plaats vindt:
Gary’s theme – Bill Evans, Eddie Gomez – Elliot Zigmund
Een prachtig voorbeeld van semi-rubato; een 3/4 opvatting. Geen strakke time maar een organische vrije 3/4 maat. Op een sublieme manier zoeken deze musici elkaar en de grenzen van wat time is op. (let vooral even op de drums rond 0.36 – en de manier waarop het thema wordt afgesloten en weer ingezet: 1.15)
Als je een stuk “re-harmoniseert” speel je met “sounds”.
volledig willekeurig: een melodienoot krijgt een willekeurig akkoord waar deze melodienoot een plek in heeft (melodienoot kan grondtoon, terts, maj7 zijn of elke andere noot in de toonladder”
volgens een systeem; bv je laat de bas consequent naar beneden gaan of omhoog.
“schuif” akkoorden:
“So what” chord (3 kwarten + een tertsSus akkoorden (maj drieklank met toon lager als basnootmaj van een kwint hoger op basnootb9 in de bas – sound
Andere “Sounds”
Toevoegingen op mineur: 9 en 11
Toevoegingen op majeur 7: #5
Toevoegingen op majeur 7: 9 en #11
Open akkoorden: kwarten / kwinten / evt terts in de bas
