Categorie: Lesmateriaal

Melodische Percussie

jeroen

Wat is het verschil tussen een xylofoon en een marimba? Hoe zit het met een klokkenspel en een xylofoon? 

Xylo betekent hout. Metallo is metaal.

  • De xylofoon heeft een reeks houten staven, afgestemd op de relevante noten:
  • De marimba heeft soortgelijke houten staven met resonatoren (oorspronkelijk kalebassen, nu buizen) eronder
  • De vibrafoon is een variant van de marimba, vaak met metalen staven, maar met een draaiende vlinder bovenaan de resonator die een tremolo-effect geeft:
  • De Metallofoon

  • Het klokkenspel heeft metalen staven, opnieuw afgestemd op de relevante noten:

klassenarrangementen bovenbouw

,
jeroen

Beginsituatie

  • Eindexamenklassen bestaan uit 10 à 20 leerlingen
  • de meeste leerlingen bespelen buiten school geen instrument

voorwaarden arrangement

  • alle leerlingen hebben in het arrangement een volwaardige partij
  • schrijf veel partijen; vaak meer dan in het oorspronkelijke stuk
  • sommige partijen kunnen gedubbeld worden
  • wat is speelbaar voor welk instrument? (Geen lange notenwaarden op een marimba! Geen zestiende noten op een metallofoon)
  • met een piano reductie voor een redelijke pianist houd je het stuk bij elkaar
  • Maak de partijen zo melodisch mogelijk. Alleen harmonische vulstemmen zijn vaak saai.
  • Zorg voor correcte, logische en akkoorden bij strings! Evt akkoord kleuringen (bv sus 2, 9 , sus4) Goed verbinden, geen sprongen etc.
  • Pedals/orgelpunten (in gebroken octaven) en ostinati zijn spanningsverhogend
  • Schrijf niet voor 5 keyboards, dat is later op een podium onversterkbaar.
  • Wat doe je met drie gitaristen? Zorg voor verschillende partijen

Instrumentarium

  • zang
  • piano
  • keyboards
  • (bas)gitaren
  • ukelele
  • melodische percussie (marimba, xylofoon, vibrafoon, metallofoon, klokkenspel) (verschillen marimba, xylofoon etc)
  • drums, kleine percussie (conga’s bongo’s, shaker, cabasssa, claves, koebel, woonblock, tamboerijn etc, pauk)
  • drums (ook als percussie; alleen toms of symbols)

optionele instrumenten in het lokaal of instrumenten die leerlingen buiten school spelen

  • accordeon
  • viool, cello
  • harp
  • sax, trompet

Oefening

Kies een bezetting van minimaal 10 instrumenten en arrangeer in 2-tallende 1e Gymnopedie van Satie

Satie_GymnopediesDownload

Minimal music

Steve-Reich-Six-MarimbasDownload

Beethoven 7 – allegretto

Einaudi – Fly

Fly-Ludovico-EinaudiDownload

Filmmuziek

Game-of-ThronesDownload

Rubato

, ,
jeroen

Rubato (ook wel ‘Tempo rubato’: Italiaans voor ‘geroofde tijd’) verwijst naar de expressieve en ritmische vrijheid om het strikte tempo tijdelijk te negeren. Daarmee is de musicus vrij om van één of enkele noten een beetje tijd te ‘roven’ en dat aan een andere noot of noten te geven. Met de vrijere frasering is het de bedoeling dat het tempo van een compositie niet verandert, maar dat er een gevoel van vrijheid en spontaniteit ontstaat.

Communicatie en timing zijn essentieel bij het samen musiceren. Initiatief nemen of juist anticiperen op het initiatief van de ander(en).

Daarbij komt rubato voor in verschillende gradaties; volledig vrij van tempo of time of semi-rubato

Voorbeelden:

Blue – Joni Mitchell

Michael Prins – Close to you; rubato intro – daarna kwarten-time

Tonight – Elton John – een voorbeeld van Rubto waarin in het orkestrale intro juist versnelling ipv vertraging plaats vindt:

Gary’s theme – Bill Evans, Eddie Gomez – Elliot Zigmund

Een prachtig voorbeeld van semi-rubato; een 3/4 opvatting. Geen strakke time maar een organische vrije 3/4 maat. Op een sublieme manier zoeken deze musici elkaar en de grenzen van wat time is op. (let vooral even op de drums rond 0.36 – en de manier waarop het thema wordt afgesloten en weer ingezet: 1.15)

Voor een verre prinses – Herman van Veen