Categorie: muziekvrienden

wereldmuziek

jeroen

Muziekvrienden, de wereldmuziek. 

Als we het over verschillende stromingen in de muziek hebben praten we al snel over Nederlandstalig, klassiek en jazz. Ten onrechte wordt aan de wereldmuziek vaak voorbij gegaan. Een contradictie met de tijdsgeest: door globalisering raken culturen meer dan ooit vervlochten, maar bij muziek doen we alsof het niet zo is.

De wereldmuziek kan zowel uit Limburg als uit Oostenrijk als van de Noordpool komen. Het grote publiek kon voor het eerst van deze muziek proeven dankzij de gebroeders Rob en Ferdi Bolland (die het al snel over de Duitse grens zochten) en enkele platenhuizen in Oostenrijk. Namen als Andreas Franzl, Zillertaler Schürzenjäger en der Rudi hebben hun bekendheid in het Westen zonder enige twijfel aan Rob en Ferdi te danken. Sommigen van hen tekenden destijds contracten die ze niet konden lezen, maar dat is een detail in de geschiedenis van de wereldmuziek.

Menigeen denkt soms al snel aan inheems gejengel op lelijke instrumenten hier bewijst het Raschofer Terzett ensemble dat je ook respectvol met een stijl kan omgaan, er muzikaal iets aan kan toevoegen en het briljant kan uitvoeren. Het is een schoolvoorbeeld van hedendaagse, nieuwe wereldmuziek

In een ongedwongen setting wordt op hoog niveau gemusiceerd en worden vocale en instrumentale hoogstandjes uitgewisseld binnen de kaders van een exotisch metrum. Bovendien is de compositie verhalend en meeslepend. Een van de vele muzikale hoogtepunten is de hoge “a” die zangeres Heidi Raschhofer in een zeldzaam gecompliceerde harmonische context met speels gemak neerzet op 1:06. Maar ook de verassende vocale inzet van tafelgitarist Heinz Schlitzmeijer mag er zijn. 

Uiteindelijk wordt zoveel schoons zelfs de norse buurman Wolfgang Günter allemaal te veel en ziet hij in alle emotie geen andere mogelijkheid dan te vertrekken. 

Onwaarschijnlijke vocale interactie met een traan en een snik uit zuidelijk Tirol, een streek die al zo beroemd is om zijn klaagliederen. Dat Tirol arm is, wisten we al, maar geluk in de liefde lijkt er al even schaars, getuige de smartelijke gezangen aan deze tafel. Wel fijn dat al dat leed zo hartstochtelijk met ons wordt gedeeld

DirkJan Ranzijn

jeroenEén reactie

DirkJan Ranzijn is een musicus die in betrekkelijk korte tijd wereldfaam heeft verworven. Inmiddels gekoesterd door velen en in zijn nieuwe productie mogen wij aanschouwen hoe duivelskunstenaar Dirkjan (de Paganini van de orgelwereld wordt hij ook wel genoemd) zich door zijn muzikale materiaal werkt

Ranzijns meesterschap is adembenemend. Hij gaat geen enkele moeilijkheid uit de weg, raast grillig door zijn oeuvre, schakelt via een bak met oneindig veel versnellingen en blijft daarbij te allen tijde doodkalm. Zijn rechterhand is melodiemaker en improvisator tegelijk, zijn linker jut zelfs de ritmesectie van zijn eigen instrument op. Een uniek instrument dat speciaal door orgelbouwers “de gebroeders Böhm” ontwikkeld is. Böhm, een begrip in orgelland; een orgelbouwtraditie die is geworteld in de Franse romantiek met invloeden van de Duitse romantiek, de neoklassieke orgelbouw én het Hollandse orgeltype.

Adolph Böhm leerde het vak van Orgelmaker bij de bekende orgelmakerij L.van Dam en Zonen te Leeuwarden. Zijn horizon werd nog eens verbreed toen hij in 1850 in dienst trad bij de Firma Bätz & Co (C.G.F. Witte) te Utrecht. Hij legde het fundament voor de nieuwe orgelmakerij ‘Gebroeders Böhm’ samen met zijn broer, Hanz.

Samen bouwden zij orgels in onder meer Valkoog, Deersum, Oudkarspel en Bodegraven. De contacten met de Franse consul Charles-Marie Philbert rond de bouw van het drieklaviers orgel in de Mozes en Aäronkerk bracht de gebroeders nog meer in aanraking met het Frans-symphonische gedachtengoed. Het Mozes-orgel, met daarin de voor de eerste keer in Nederland toegepaste barkermachine, heeft in dat opzicht de toon gezet voor de instrumenten die sindsdien de werkplaats verlieten. De Ranzijn-Böhm wordt in dat opzicht gezien als de ultieme kroon op hun werk. 

Met zijn grensverleggende techniek en magische podium-uitstraling schudt Dirkjan Ranzijn de tradities van het concertbedrijf danig op. Zijn spel markeert de emancipatie van de virtuositeit. En juist het transcendente van deze virtuositeit sluit zo naadloos aan bij de weer zo actuele revival van Faustiaanse bezetenheid en ongeremde expressie.

 

 

 

s.c.h.e.i.d.i.n.g.

jeroen

Muziekvrienden, het is prachtig als in een multidisciplinair werk zoals een lied meerdere zaken tegelijk aan de kaak gesteld worden. Thematiek die draait rond problemen binnen het gezin en/of met kinderen en het vinden van oplossingen zijn prachtige uitgangspunten voor een mooi lied. Het is goed dat bestaande taboe’s over opvoeding, (v)echtscheiding, ontvoering, adoptie, gezondheid, moord, ziekte of dood aan de hand van kunst doorbroken worden. Daardoor kunnen anderen, die zich in gelijksoortige situaties bevinden, op weg worden geholpen of op zijn minst zich minder alleen voelen met hun problemen. 

Zangeres Monica West bezingt op openhartige en indringende wijze het pijnlijke thema van haar (v)echtscheiding maar wil tegelijkertijd haar kleine jongen beschermen voor woorden die de pijnlijke connotatie van (v)echtscheiding bevatten. Een begrijpelijke spagaat die tegen het schizofrene aanschuurt is het gevolg. Toch heeft Monica een unieke oplossing gevonden om toch haar verhaal aan ons luisteraars kwijt te kunnen: de meest pijnlijke woorden worden door haar (en haar ex Rodney) g.e.s.p.e.l.d.

Het gespelde woord als monogram; Letters met hun eigen klank- en beeldmerken. Het woord A-L-I-M-E-N-T-A-T-I-E  klonk nog nooit zo mooi. “Voor hem een spel en voor mij een hel…. ” zo kan Monica met losse concepten heel veel tegelijk zeggen, maar kunnen ze ook nog door verschillende letters op dergelijke wijze grammaticaal te combineren met gelijkluidende en gelijk ogende concepten een diversiteit aan dingen bedoelen. Dat is de grandeur van gelaagdheid…maar… moeten kinderen hierbij wel overduidelijk en herkenbaar in beeld worden gebracht? Monica geeft gelukkig zelf het antwoord… want na 12 seconden komt hun kleine schat van 4 prominent met een prachtige quasi-huilfoto in beeld. Een stille verwijzing naar de zo ondergewaardeerde zigeunercultuur. 

Nu zou het van een naïef soort rationalisme getuigen als ik zou willen beweren dat eenheidsspelling een zo belangrijk fenomeen is. Niet alleen vanwege alle redenen van nut en handigheid die iedereen kent, maar ook omdat ze de schrijver bevrijdt van de eigenaardigheid waarop hij anders zijn leven lang zal worden aangekeken. Wie netjes heeft leren spellen, laat dáárin de marginaliteit van zijn afkomst achter zich en wordt gemakkelijker voor vol aangezien. Een correcte spelling maakt ook de gebruikers van die spelling onderling gelijk – en dat is uiteindelijk wat wij ’emancipatie’ noemen. Ook verwordt hiermee de poëzie van Monica zuivere dichtkunst: De poëzie als taalkunstwerk bedient zich hier van een gebruikelijk taalmateriaal, het genormeerde schriftbeeld en de klank die daar bij hoort achter in een nieuw ontworpen context.

Maar juist in dit woordje ‘bedient’ zit het verschil met de gangbare tekstdichters in de liedkunst. De semantische betekenis van een woord of de zin staat in de liedkunst centraal en deze betekenis wordt hier door Monica West overgedragen door letter-tekens en lees-tekens of door klanken als hulpmiddelen. Tekstueel hoogtepunt op 2:12 : “al spel ik ieder woord dat mijn geluk verstoort, mijn tranen spellen kan ik niet”

Monica West; een pleidooi aanhoren was nog nooit zo interessant…

Silvia

jeroen4 reacties

Muziekvrienden, tempo of “de maat” houden is een groot goed voor een musicus en al helemaal voor een drumcomputer. Toch is een begrip als “metrum”- de regelmatige wijze waarop in de muziek geaccentueerde en ongeaccentueerde delen elkaar afwisselen – een rekbaar begrip, aan interpretatie van de musicus onderhevig en dient derhalve gerespecteerd te worden.

Deze visie deelde de programmeur van de drumcomputer van zangeres Silvia Swart gelukkig ook.

En een hart onder de riem voor alle loverboys: ‘Als je verliefd op een jongen bent, dan geef je hem je laatste cent.’

Dat het erg hard kan hard gaan in de muziekwereld ondervond Silvia maar al te goed. Haar carrière kwam vooral na haar compositie “Trug naar jou” in een stroomversnelling. Dat had ook zijn kwalitatieve weerslag op de productie (bas en gitaar netjes onder elkaar) maar ook de visuele omkadering van haar muziek nam een spectaculaire vlucht. Sylvia legt de zogenaamde visuele lat steeds hoger zoals in onderstaande video zo mooi te zien is.

En ook de extravagante locaties mogen er zijn!

Muziekvrienden, dit smaakt naar zo veel meer met daarbij de vraag die zich zo terecht opdringt: Silvia, waar gaat dit allemaal naar toe?

Ivana

jeroen

Muziekvrienden, de compositorische aantrekkelijkheid van de ballad schuilt in het grote scala aan expressieve mogelijkheden dat deze muzikale vorm biedt. De ruimte die ontstaat bij een langzaam tempo ten behoeve van melodische expressie; “It’s all about the melody” zei John Coltrane al in 1962, doelend op de vertelkracht van een melodische lijn in een ballad.

Iemand bij wie deze boodschap duidelijk is aangekomen is de zangeres Ivana uit Amersfoort. Haar compositie “about our love” draait om rake melodische structuren die voorzien zijn van een uitgekiende tekstuele invulling. Dit omkaderd door een opvallende harmonische kleuring (zo is daar als 3e akkoord in het intro een gedurfd c mineur met C# in de bas) tegen de achtergrond van een schitterend natuurgeweld. Ivana slaagt er op confronterende maar indrukwekkende wijze in om kunst èn natuur bij elkaar te brengen.

Natuurlijk, veel collega-componisten hebben door de eeuwen heen hun inspiratie gevonden in de natuur. Landschappen, de zee of het geluid van de vogels liggen ten grondslag aan een aantal van de mooiste werken uit de muziekgeschiedenis. Zo hield Beethoven van zijn eenzame wandelingen op het platteland net buiten Wenen. De indrukken die hij tijdens deze wandelingen opdeed inspireerden hem tot het schrijven van zijn Zesde Symfonie. Maar ook La Mer van Debussy of de Catalogue d’oiseaux van Messiaen vinden oorsprong in de geluiden die zo ruimschoots in de natuur voorhanden zijn. Toch lukte het deze componisten niet wat Ivana wel lukt: de symbiose van kunst, natuur gekoppeld aan een betoverende verschijning van de componist/uitvoerende zelf. Om nog maar te zwijgen van haar adembenemende vocale kwaliteiten. 

We will Rock You

jeroenEén reactie

In het kader van het Purcell jaar van de vocale muziek ontwikkelde initiatiefnemer Koos B. in samenwerking met regisseur Willy G een nieuwe vorm van muziektheater; de politiek historische revue 2.0 in conceptuele context.

Koos B, oprichter, dirigent en financiële man van popkoor B’Kooze koos voor een gedurfde en provocatieve productie. Het grootste gedeelte van de handeling in deze zgn mini-opera speelt zich af in een beklemmende ruimte met centraal èn op de achtergrond een groot traditioneel instrument.

De boodschap van B’Kooze ligt er dik bovenop:  het leven is lijden. 

Dit lijden wordt door elk van de karakters krachtig ingevuld. Om te beginnen door Nico A, die Herman de H verving bij de tenoren. Hij is wellicht vocaal en acteer-technisch net een maatje kleiner dan de fenomenale zangers om hem heen, maar hij wist toch op overtuigende wijze een tenor neer te zetten. 

Zijn (in de opera) geliefde (rechts vooraan) wordt vertolkt door Anja B, eigenlijk een sopraan van wereldklasse, die jammer genoeg eigenlijk niet buiten Zoetermeer op de podia te horen is. Sopranen en alten bewijzen hier, niet voor het eerst, over een wendbaar instrument te beschikken.

De klank van het koor is betoverend en expressief. Met bloedstollende intentie en weet het ensemble haar verlangens prachtig tot uitdrukking te brengen en met haar minstens zo overtuigende ritmische vondsten komt de frustratie, de woede en het verdriet ontroerend tot uiting. 

De symbiose van ritmiek, acteerwerk en choreografie complementeert de zang van het ensemble perfect: elk gebaar, elke beweging, elke gezichtsuitdrukking is betekenisvol.. 

De 2e stem zou oorspronkelijk gezongen worden door Simon van D, maar die heeft voorlopig alles afgezegd in verband met stemproblemen. Jammer. 

Hij is vervangen door Johannes S die wist te verrassen met een glanzend stemgeluid in alle registers. Na zijn sterfscène, helaas niet in beeld, viel hem een uiteindelijk minutenlang daverend applaus ten deel.

Een groot talent is organist Berend,volkomen terecht centraal in het midden gepositioneerd ,dat door de casting director van B’Kooz, Koos B, is geëngageerd voor volgend seizoen.  

Ook de overige stemgroepen werden op topniveau vertolkt. Ten eerste was er Egbert C. Met een duistere, weerklinkende stem in zijn strot en een partituur in zijn hand zette hij aan het begin van de knap uitgelichte akte de sfeer neer voor de rest van de compositie; de mens vindt alleen rust in het graf.

De enscenering (alweer door Koos B) en de wijze waarop het fysiek van de zangers dienst doet aan de wonderlijke koorklank verdient eveneens alle lof! 

Rachid

jeroen

Er is iets opmerkelijks gaande in onze poëzie. Er waait een frisse maar gure wind doorheen… Dichters lijken niet meer bang voor eendimensionale pamflettisten versleten te worden.

Het engagement is terug in de poëzie en in het bijzonder in de tekstdichtkunst! Ik weet dat dit vaker is geroepen, meestal door luid schreeuwende vieze punkdichters met overal speldjes en een ongezonde huid die, de kwaliteit van hun teksten in aanmerking nemend, niet bepaald als ambassadeurs hebben gefungeerd van beklijvende maatschappij-gerelateerde tekstdichtkunst. Echt geëngageerde poëzie in Nederland beperkt zich vaak tot pamfletteksten die zeggen waar het op staat en verder niks. Weg met de bom. Weg met de avro. Weg met de ANWB, Weg met alles.

Als de toon van de verbeelding niet guur is maar behaaglijk warm, meen ik dat de poëzie zich ophoudt onder een kaasstolp.

Zo ook zanger/dichter Rachid Aazouzi: “Ik wil niet dat we ons in het literair café vermeien met alliteraties en enjambementen terwijl buiten de sociëteit een oorlog wordt uitgevochten. Ik wil geen koetjeskalfjes-lyriek terwijl men in de werkelijke wereld elkaars hersenpan indeukt. De taal mag fluisteren of brullen, ze mag lang van stof zijn of afgepast, dat is een vormkwestie. Maar als het gaat om de toon van de muziek, dan moeten dichters in hun werkkamer geen bloemenvelden gaan bezingen terwijl buiten het kanonnenvlees in de loopgraven hangt”

Aan die wens is in de compositie van Rachid ruimschoots voldaan, waardoor ik nu kan roepen dat het engagement terug is in de liedkunst zonder door de complete barploeg van cafe Peter Beense in Amsterdam op de schouders te worden genomen! Dat de multiculturele samenleving springlevend is bewijst hier Rachid Aazouzi. Rachid, die naast dat hij over dusdanige vocale kwaliteiten beschikt dat we hem als groot zanger mogen kwalificeren, ook een man is die de brug slaat tussen de culturen waar wij als samenleving in een tijd als deze zo naar snakken!!! Hulde aan dit initiatief, dat Rachid (een nette jongen) de erkenning mag krijgen die hij verdient en ja muziekvrienden. Zo kan het dus ook. 

piano

jeroen9 reacties

Muziekvrienden,

Marlous, een veelbelovend talent uit de polder. Een prachtige vocaal, frisse uitstraling en een snik met betekenis.

Hartstikke leuk acteerwerk ook van Hashif uit Tunesië, die ze sinds kort pas gezien heeft. Hij kwam vanuit het niets met de tram en bleek steeds midden in de nacht keihard piano te spelen. 

Hoogtepunten zijn als Marlous de prikkelende zinnen” in mijn dromen, stel ik mij zijn handen voor, waaruit de akkoorden dan komen” en “als hij ‘s nachts piano speelt – het maakt je dan hoog in de lucht” laat klinken. 

Tranen in de ogen van dit prachtwerkje over een mooie hobbie!! 

fusion

jeroen

De Fusion, ook mooi hoor! Vandaag een knap stukje fusion van gitaarvirtuoos en levenskunstenaar Rudy Kronfuss. Rudy, Oostenrijker van origine, ontkracht stellig met dit stuk gecomponeerde muziek de vaak gehoorde bewering ”dat om kunst te begrijpen, je er iets vanaf moet weten” Niets blijkt minder waar want ook zonder opleiding is namelijk uitstekend vast te stellen dat het hier om kunst gaat. De muziek is temperamentvol en beweeglijk te noemen.

Een harmonische en soundscape-achtige achtbaan verstrengeld met tekst in op elkaar afgestemde en gewogen kleuringen leverde dit lyrische werk op.

Rudy’s idioom kenmerkt zich verder door een zekere exuberantie en een voorliefde voor welluidende samenklanken, al schuwt hij het gebruik van de dissonant niet.

Het interessante aan componist Kronfuss is dat hij overtuigend laat horen hoe veel expressieve mogelijkheden er nog te verwezenlijken zijn. Een afwisseling van meerstemmige en ostinato-achtige motieven en de beeldende, welsprekende tekstbehandeling werkt in een allesbehalve archaïserend idioom zeer sterk.

Het album waarvan het spectaculaire werk dat ik u voorschotel afkomstig is draagt de literaire maar toegankelijke titel “A Cloud full of Angels”

en daar kunnen we ons veel bij voorstellen. Rudy staat sinds de zomer van 1990 dagelijks in contact met Sirion, een multidimensionale sonische entiteit die hem in de vorm van korte gedichten informatie verschaft over de kosmos in relatie tot het menselijk bestaan.

oorlog

jeroen

Muziekvrienden,

Het is weer oorlogstijd! 4 en 5 mei komen er gelukkig weer aan, oorlogsfilms op tv, met Nick en Simon de vrijheid vieren en heerlijk feesten…

De oorlog “daar gaan wij ook eens ffkes iets mee doen” dachten Lindsy, Lotte en Svenja, de 3 meiden van zanggroep Djumbo!

Djumbo, het nieuwe K3 pakt (gelukkig) op wat K3 laat liggen; het engegement. Na hoogstandjes als “Boyz&Girlz”, “Party Party” en “Eyahe” was het voor de meiden hoog tijd om de tere kinderziel eens op eigentijdse wijze met de verschrikkingen van oorlog te confronteren.

Djumbo, aangemoedigd door de grootste familie van Nederland supermarktketen de jumbo doet dat met het toepasselijke en meesplepende lied “oorlogskind.

Lindsy, Lotte en Svenja, 3 vlotte danseressen uit de dansstal van de Bruce Dance Factory uit eindhoven die ook “keileuk” bleken te kunnen zingen laten een ongezouten mix zien van oorlogsbeelden en zichzelf. De compositie opent met een aandoenlijke kleuter die de woorden “ oorlog, geweld, strijd en haat, angst bangheid, boos en eenzaam” over ons uitstort. Ondertussen zien we rake beelden uit wat lijkt het voormalig Joegoslavie en Afrika. Wapens, ontploffingen en kinderen. Erger kan toch niet….en dat vinden de meisjes van Djumbo ook! Behoorlijk goed gelukte visagie, (gedaan door Beauty and Fashin specialist “Beauty by Berbe®” die de meiden hun eigentijdse looks) verzorgt. De blonde Lindsy lijkt misschien op het oog veel te veel oogschaduw op te hebben…maar dat is niet zo. Als je make-up maar goed zit. Aan de styling van het haar is ook duidelijk veel aandacht besteed maar dat niet alleen….de dames hebben heel goed nagedacht over de juiste schoenen, perfecte jeans en niet te vergeten modeaccessoires en bijpassende geuren. Dit om de eigen styling naadloos aan te laten sluiten bij het oorlogsmateriaal dat voorbij komt. En wat een vondst; de shoot in zwart-wit op een oude fabriekslocatie!

De mimiek, uitspraak van de letter “L’ en interpratie van de mooie tekst (tekstueel hoogtepuntje: “je ziet op TV dat het gebeurt, niemand zit er daar mee dat zijn toekomst verscheurt“) van Djumbo is eveneens overtuigend te noemen. Het “ik wil iets doen nu” en “het laat ze voelen” en de beweging die Djumbo’s Lotte (links) met haar hand maakt op het woord “voelen” op 2 minuten precies van het clipje laat een uitgekiende symbiose zien van het thema oorlog, de generatie niks en een gedurft stukje seksuele spanning.