Muziekvrienden, het is prachtig als in een multidisciplinair werk zoals een lied meerdere zaken tegelijk aan de kaak gesteld worden. Thematiek die draait rond problemen binnen het gezin en/of met kinderen en het vinden van oplossingen zijn prachtige uitgangspunten voor een mooi lied. Het is goed dat bestaande taboe’s over opvoeding, (v)echtscheiding, ontvoering, adoptie, gezondheid, moord, ziekte of dood aan de hand van kunst doorbroken worden. Daardoor kunnen anderen, die zich in gelijksoortige situaties bevinden, op weg worden geholpen of op zijn minst zich minder alleen voelen met hun problemen.
Zangeres Monica West bezingt op openhartige en indringende wijze het pijnlijke thema van haar (v)echtscheiding maar wil tegelijkertijd haar kleine jongen beschermen voor woorden die de pijnlijke connotatie van (v)echtscheiding bevatten. Een begrijpelijke spagaat die tegen het schizofrene aanschuurt is het gevolg. Toch heeft Monica een unieke oplossing gevonden om toch haar verhaal aan ons luisteraars kwijt te kunnen: de meest pijnlijke woorden worden door haar (en haar ex Rodney) g.e.s.p.e.l.d.
Het gespelde woord als monogram; Letters met hun eigen klank- en beeldmerken. Het woord A-L-I-M-E-N-T-A-T-I-E klonk nog nooit zo mooi. “Voor hem een spel en voor mij een hel…. ” zo kan Monica met losse concepten heel veel tegelijk zeggen, maar kunnen ze ook nog door verschillende letters op dergelijke wijze grammaticaal te combineren met gelijkluidende en gelijk ogende concepten een diversiteit aan dingen bedoelen. Dat is de grandeur van gelaagdheid…maar… moeten kinderen hierbij wel overduidelijk en herkenbaar in beeld worden gebracht? Monica geeft gelukkig zelf het antwoord… want na 12 seconden komt hun kleine schat van 4 prominent met een prachtige quasi-huilfoto in beeld. Een stille verwijzing naar de zo ondergewaardeerde zigeunercultuur.
Nu zou het van een naïef soort rationalisme getuigen als ik zou willen beweren dat eenheidsspelling een zo belangrijk fenomeen is. Niet alleen vanwege alle redenen van nut en handigheid die iedereen kent, maar ook omdat ze de schrijver bevrijdt van de eigenaardigheid waarop hij anders zijn leven lang zal worden aangekeken. Wie netjes heeft leren spellen, laat dáárin de marginaliteit van zijn afkomst achter zich en wordt gemakkelijker voor vol aangezien. Een correcte spelling maakt ook de gebruikers van die spelling onderling gelijk – en dat is uiteindelijk wat wij ’emancipatie’ noemen. Ook verwordt hiermee de poëzie van Monica zuivere dichtkunst: De poëzie als taalkunstwerk bedient zich hier van een gebruikelijk taalmateriaal, het genormeerde schriftbeeld en de klank die daar bij hoort achter in een nieuw ontworpen context.
Maar juist in dit woordje ‘bedient’ zit het verschil met de gangbare tekstdichters in de liedkunst. De semantische betekenis van een woord of de zin staat in de liedkunst centraal en deze betekenis wordt hier door Monica West overgedragen door letter-tekens en lees-tekens of door klanken als hulpmiddelen. Tekstueel hoogtepunt op 2:12 : “al spel ik ieder woord dat mijn geluk verstoort, mijn tranen spellen kan ik niet”
Monica West; een pleidooi aanhoren was nog nooit zo interessant…